Onvoorspelbaarheid in wereldwijde supplychains
In augustus werd de onzekerheid op de containermarkt alleen maar groter, alsof die al niet hoog genoeg was.
Op het eerste gezicht lijkt er wellicht meer voorspelbaarheid te ontstaan: er is meer duidelijkheid over de Amerikaanse douanetarieven, al niet op het niveau dat gehoopt werd, en de stiptheid van schepen blijft verbeteren. Onder de oppervlakte blijkt het beeld echter een stuk complexer.
Amerikaanse douanetarieven
Laten we beginnen met de Amerikaanse douanetarieven. Deze analyse is geschreven op 11 augustus, wat belangrijk is omdat de situatie snel verandert.
Op 8 augustus traden de zogenaamde 'Reciprocal'-douanetarieven in werking voor de meeste landen. 'Reciprocal' betekent 'wederzijds' en suggereert voorspelbaarheid, maar in de praktijk is daar weinig van te merken. Veel landen kregen nieuwe tarieven die afwijken van de tarieven die in april werden gebruikt. Deze nieuwe tarieven werden door president Trump per brief aan verschillende staatshoofden bekendgemaakt.
De aanpassing van de douanetarieven betekent dat de formule die in april werd gebruikt niet langer geldt. Destijds werd 'wederzijds' berekend met een eenvoudige formule op basis van het handelsoverschot van elk land met de VS. Zo heeft Brazilië nu een tarief van 50% gekregen, omdat president Trump politiek onenigheid heeft over de vervolging van voormalig president Bolsonaro. India kreeg een extra tarief van 25% wegens de aankoop van Russische olie.
Specifieke markten
Canada, Mexico en China vormen een aparte categorie. Mexico kreeg een extra douanepauze van 30 dagen, terwijl Canada deze niet kreeg. Producten die onder de handelsregeling tussen de VS, Canada en Mexico vallen, zijn voorlopig uitgezonderd van de tarieven, maar sommige productgroepen zoals auto’s, staal en koper vallen hier wel onder.
De douanepauze voor China loopt af op 12 augustus, wat in principe het 'wederzijdse' tarief weer op 34% brengt, plus 20% 'fentanyl-tarief' en extra tarieven op twee specifieke productgroepen. Of dit daadwerkelijk ingaat of wordt uitgesteld, is onzeker, net als mogelijke tegenmaatregelen van China.
De handelsdeal tussen de EU en de VS oogt tot nu toe meer als een intentieverklaring dan als een concrete overeenkomst. De partijen hebben daarna verschillende concepten van de overeenkomst gepubliceerd, en president Trump heeft hoge tarieven op farmaceutische producten aangekondigd.
Het belangrijkste punt is echter het gebrek aan voorspelbaarheid. Als de Amerikaanse handelsmaatregelen een vaste formule zouden volgen, bijvoorbeeld het koppelen van tarieven aan de handelsbalans, zou de markt voorspelbaarder zijn. Voorspelbaarheid is cruciaal voor het plannen van supplychains.
Op dit moment is het onwaarschijnlijk dat de huidige tarieven lang zonder wijziging blijven. Zo kreeg India extra tarieven vanwege de aankoop van Russische olie, terwijl andere landen zoals China, Turkije, Brazilië en EU-landen nog grotere volumes uit Rusland afnemen. Het is dus goed mogelijk dat meer landen plotseling extra douanetarieven krijgen.
Een volgende bron van onzekerheid is de invoeringsdatum van de douanetarieven. De datum voor de 'wederzijdse' tarieven verandert voortdurend: eerst was er een pauze van 90 dagen, daarna een verlenging van 30 dagen, en vlak voor de deadline nog eens 7 dagen.
Daarnaast geldt dat vracht die vóór 7 augustus aan boord van een schip naar de VS is geladen en vóór 5 oktober is ingeklaard, is vrijgesteld van douanerechten. Met de gebruikelijke vaartijden is dit haalbaar.
De nieuwe 25% strafheffing op India vanaf 27 augustus is strenger: vracht die vóór deze datum is geladen, is alleen vrijgesteld als deze vóór 17 september in de VS aankomt. De vaartijd van India naar de Amerikaanse oostkust is meestal meer dan een maand, waardoor sommige importeurs douanerechten moeten betalen op producten die al vóór de aankondiging van de heffing aan boord waren.
Stiptheid en operationele uitdagingen
Positief is dat de stiptheid van schepen blijft verbeteren volgens de nieuwste cijfers van Sea-Intelligence. In juni arriveerde 67% van de schepen op de grote handelsroutes op tijd, bijna terug op het niveau van vóór de pandemie. Ook de nieuwe allianties laten aanzienlijke verbeteringen zien.Toch kent 'stiptheid' meerdere dimensies. Feitelijk komen meer grote schepen op tijd aan, maar verschepers ervaren dit vaak anders. Knelpunten en vertragingen in Europese havens leiden soms tot het overslaan van geplande aanlopen, wat de rotaties van feederschepen verstoort. Annuleringen in de Stille Oceaan worden vaak niet meegenomen in statistieken, omdat vertraging alleen wordt gemeten als een schip daadwerkelijk aankomt. Zo kan een schip dat Antwerpen overslaat maar op tijd in Rotterdam en Hamburg aankomt, 100% stiptheid registreren, terwijl importeurs in Antwerpen een andere ervaring hebben.
Alles bij elkaar betekent dit dat verschepers zeer flexibel moeten blijven bij het plannen van hun toeleveringsketen, aangezien zowel de wettelijke als de operationele omstandigheden op korte termijn weinig voorspelbaarheid bieden.
Bekijk hier onze zeevrachtoplossingen
