Nowe obowiązki dla importerów związane z wdrożeniem unijnego Mechanizmu CBAM

CBAM (ang. „Carbon Border Adjustment Mechanism”) to mechanizm dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2, który będzie miał zastosowanie przy imporcie do Unii Europejskiej wybranych towarów. Wdrożenie CBAM, oprócz aspektów środowiskowych, ma na celu między innymi zlikwidowanie nierównowagi konkurencyjnej między towarami importowanymi z krajów o mniej rygorystycznych normach klimatycznych niż te w Unii Europejskiej. Mechanizm CBAM ma na celu dostosowanie kosztów tych importowanych towarów biorąc pod uwagę kryterium poziomu emisji dwutlenku węgla związanego z ich produkcją.

W pierwszej fazie CBAM zakres produktów importowanych będzie obejmował:

• cement (wybrane produkty z działu CN 2523),
• energię elektryczną (CN 2716 00 00),
• nawozy (m.in. z działów CN 2808, 2814, 2834, 3102, 3105 z wyjątkiem CN 3105 60 00),
• żelazo i stal oraz produkty pochodne (wybrane produkty z działu CN 72 i 73),
• aluminium (wybrane produkty z działu CN 76),
• wodór (CN 2804 10 000).

Jeżeli importują Państwo powyższe towary, wykorzystują je jako surowce w uszlachetnianiu czynnym i dopuszczają do obrotu produkty zawierające te surowce, prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami.

Ogólne informacje

Z dniem 1 października bieżącego roku rozpoczyna się okres przejściowy, w czasie którego dopuszczenie do obrotu towarów z listy CBAM lub produktów po uszlachetnianiu czynnym, które zawierają surowce CBAM, wiąże się ze szczegółowym, kwartalnym obowiązkiem sprawozdawczym.

Drugi etap, pełne wdrożenie CBAM, rozpocznie się 1 stycznia 2026r. Od tej daty jedynie podmioty zarejestrowane jako Upoważnieni Zgłaszający będą mogły importować towary objęte mechanizmem CBAM. Wdrożenie CBAM będzie się dla nich wiązało z dodatkowymi obowiązkami oraz kosztami, między innymi wykupem certyfikatów CBAM, odpowiadających ustalonemu poziomowi „zaimportowanej” emisji CO2 a także rocznym obowiązkiem sprawozdawczym.

Niektóre procedury, np. towary powracające lub import przesyłek o małej wartości (<150 EUR), będą wyłączone z tego obowiązku.

Obowiązek sprawozdawczy będzie ciążył na importerze (jeśli jest unijny) lub pośrednim przedstawicielu celnym (jeśli importer jest nieunijny). Importer będzie mógł przekazać ten obowiązek przedstawicielowi celnemu.

W kwartalnym sprawozdaniu będzie trzeba podać dane, których nie ma na zgłoszeniu celnym, m.in. informacje o instalacji, gdzie wyprodukowano towar (np. hucie, gdzie wytopiono stal) oraz skumulowanej emisji CO2 i innych gazów cieplarnianych, które wiążą się z importowanym towarem. Pierwsze sprawozdanie będzie trzeba złożyć do końca stycznia 2024, za towary zaimportowane pomiędzy 1.10.2023 a 31.12.2023. Przez pierwsze dwa kwartały 2024 roku będzie możliwość podania danych przybliżonych - czyli np. średnie emisje CO2 / tonę towaru, które są przygotowane przez Komisję Europejską - ale najpóźniej od połowy 2024 roku konieczne będzie raportowanie danych faktycznych.

Brak raportowania CBAM będzie skutkował karami finansowymi.

Jak się przygotować do fazy przejściowej?

Należy już rozpocząć zbieranie informacji od dostawców o instalacjach oraz emisjach importowanych towarów. Służy do tego przygotowany przez UE formularz Excel. Może to być utrudnione, jeśli towar był wielokrotnie przetwarzany lub sprzedawany przez pośredników.

Należy przygotować się na czasochłonny proces przetwarzania i kompilowania tych danych. Ze względu na brak danych o poziomie emisji, DSV nie jest niestety w stanie pomóc Państwu w przygotowaniach do raportowania.

Podsumowanie

CBAM to wielkie wyzwanie dla podmiotów odprawiających niektóre kategorie towarów oraz dla firm przetwarzających te towary w uszlachetnianiu czynnym.

Więcej informacji można znaleźć na stronie Komisji Europejskiej: https://taxation-customs.ec.europa.eu/carbon-border-adjustment-mechanism_en

Szczególnie polecamy zapoznanie się z dwoma dokumentami, które są dostępne pod powyższym adresem:

• instrukcję dla importerów: "Guidance document on CBAM installations for importers of goods into the EU"
• szablon Excel do wymiany danych z producentami - "CBAM communication template for installations – PRELIMINARY 22.8.2023".

Departament Ceł Ministerstwa Finansów na portalu PUESC opublikował informacje i wyjaśnienia dotyczące nowych obowiązków importerów w sprawie sprawozdań CBAM.

Pełny tekst znajduje się pod poniższym linkiem: Aktualności - puesc.gov.pl

Pragniemy jednocześnie podkreślić, że DSV nie oferuje usługi sprawozdawczości CBAM.