Transport towarów niebezpiecznych

Co uważane jest za towary niebezpieczne?

Towary niebezpieczne to substancje i artykuły, które podczas transportu stanowią zagrożenie dla zdrowia, bezpieczeństwa, mienia lub środowiska i których transport międzynarodowy jest zabroniony, chyba że zostaną spełnione określone warunki. 
 
Organizacja Narodów Zjednoczonych (ONZ) wprowadziła uniwersalny system klasyfikacji i transportu towarów niebezpiecznych, który stanowi podstawę większości przepisów regionalnych, krajowych i międzynarodowych oraz określa, w jaki sposób muszą być one pakowane, oznaczane i etykietowane, aby ułatwić ich bezpieczny transport. Istnieje 9 klas towarów niebezpiecznych, z których część ma podklasy. Mogą to być ciała stałe, ciecze lub gazy - są one klasyfikowane według ich właściwości, np. materiały wybuchowe, łatwopalne, toksyczne, żrące itp.

Substancję bada się w celu określenia stwarzanych przez nią zagrożeń, a po ich ustaleniu zostaje im przypisany numer UN, prawidłowa nazwa przewozowa, oraz w niektórych przypadkach, grupa pakowania określająca poziom zagrożenia. Informacje te są obowiązkowe w dokumentacji przewozu towarów niebezpiecznych.

Dowiedz się więcej o dziewięciu klasach materiałów niebezpiecznych

Pakowanie i etykietowanie

Prawidłowe umieszczenie nalepek informacyjnych, oznakowanie i etykietowanie pomagają zapewnić właściwe postępowanie z towarami niebezpiecznymi i przestrzeganie zasad segregacji towarów niebezpiecznych. Jeśli towary niebezpieczne są przewożone w paczkach, w większości przypadków muszą być zapakowane w opakowania zatwierdzone przez ONZ oraz oznakowane i etykietowane zgodnie z zasadami obowiązującymi przy przewozie wybranymi środkami transportu. Przepisy wymagają, aby opakowanie spełniało lub przekraczało minimalne standardy wykonania, zanim będzie mogło zostać dopuszczone do przewozu towarów niebezpiecznych.

Przepisy dotyczące przewozu towarów niebezpiecznych 

Istnieje niezliczona ilość krajowych i międzynarodowych przepisów regulujących postępowanie z towarami niebezpiecznymi, wszystkie wywodzą się z zaleceń ONZ dotyczących transportu towarów niebezpiecznych – przepisów modelowych. Ułatwiają one zachowanie zgodności między wymogami modalnymi, tak aby przesyłka mogła być transportowana więcej niż jednym środkiem transportu bez pośredniej reklasyfikacji, znakowania, etykietowania lub przepakowywania. 

• Przepisy modelowe ONZ: Zalecenia ONZ dotyczące transportu towarów niebezpiecznych: Przepisy modelowe 
• Transport lotniczy: Przepisy dotyczące towarów niebezpiecznych (DGR) Międzynarodowego Zrzeszenia Transportu Lotniczego (IATA)
• Transport morski: Międzynarodowy Morski Kodeks Towarów Niebezpiecznych (IMDG)
• Transport morski: Międzynarodowy Kodeks budowy i wyposażenia statków przewożących niebezpieczne chemikalia luzem (Kodeks IBC)
• Transport drogowy: ADR
• Kolej (Europa, Azja i Afryka): RID
• Śródlądowe drogi wodne (Europa): ADN
• Australia: Australijski kodeks transportu drogowego i kolejowego towarów niebezpiecznych (kod ADG)
• Kanada: TDG
• Ameryka Północna: 49 CFR

Zasady przewozu towarów niebezpiecznych zależą od konkretnego środka transportu, z jakiego się korzysta.

Szkolenie osób zajmujących się przewozem towarów niebezpiecznych 

• Szkolenie z zakresu świadomości ogólnej – zapoznanie się z ogólnymi wymaganiami.
• Szkolenie dotyczące konkretnych funkcji – bezpośrednio powiązane z ich obowiązkami i odpowiedzialnością, w tym z zakresu transportu multimodalnego.
• Szkolenie z zakresu bezpieczeństwa – proporcjonalne do stopnia ryzyka obrażeń lub narażenia w wyniku zdarzenia związanego z transportem towarów niebezpiecznych.
• Szkolenie z zakresu świadomości bezpieczeństwa – obejmuje rozpoznawanie zagrożeń bezpieczeństwa, metod eliminowania i ograniczania takich zagrożeń oraz działań, jakie należy podjąć w przypadku naruszenia bezpieczeństwa.

• Kieruje jednostką transportową cargo przewożącą towary niebezpieczne
• Jest członkiem załogi jednostki transportu ładunków przewożącej towary niebezpieczne
• Prowadzi załadunek i rozładunek jednostek transportowych
• Przygotowuje i pakuje towary niebezpieczne do transportu
• Napełnia zbiorniki substancjami niebezpiecznymi
• Przygotowuje lub kontroluje dokumentację przewozu towarów niebezpiecznych

Sprawdź, czy Twoje towary mogą być przewożone zgodnie z przepisami wszystkimi rodzajami transportu i w jaki sposób powinny być przygotowane, szczególnie podczas planowania transportu multimodalnego, np. do i z portów morskich lub lotnisk drogą, koleją lub śródlądowymi drogami wodnymi.

Limity ilościowe

Wiele towarów codziennego użytku, np. kosmetyki (perfumy), detergenty, barwniki i farby, można sklasyfikować jako „niebezpieczne” lub „stwarzające zagrożenie”, co oznacza, że podczas transportu należy stosować specjalne opakowania oraz nie przekraczać maksymalnych objętości netto. Dopuszczalny jest jednak przewóz towarów niebezpiecznych zapakowanych w małe opakowania, bez stosowania pełnego zakresu przepisów dotyczących towarów niebezpiecznych. W ramach każdego z przepisów modelowych dotyczących towarów niebezpiecznych określone są maksymalne progi ilości ograniczonych i wyłączonych i o ile te ilości nie zostaną przekroczone, można zastosować zasady dotyczące ilości ograniczonych i wyłączonych. Limity ilości ograniczonych i wyłączonych są pokazane na wzorcowych wykazach towarów niebezpiecznych. Jeżeli w kolumnach „ilość ograniczona” i „ilość wyłączona” widnieje wartość „0” i „E0”, niedopuszczalne jest stosowanie reguł dotyczących ilości ograniczonych i wyłączonych i należy zastosować pełne przepisy modelowe dotyczące towarów niebezpiecznych.  

Towary niebezpieczne pakowane w ilościach ograniczonych i wyłączonych należy zawsze pakować i przewozić w opakowaniach kombinowanych (tace owinięte folią termokurczliwą lub folią stretch są dopuszczalne tylko w przypadku towarów niebezpiecznych pakowanych w ilościach ograniczonych).

Sprawdź, czy posiadasz wszystkie odpowiednie dokumenty podczas wysyłki towarów niebezpiecznych. Aby ułatwić sprawny przebieg procesu w kraju docelowym, rozważ zaangażowanie odbiorcy poprzez dostarczenie wszystkich istotnych informacji, aby mógł on koordynować działania z lokalnymi agencjami w celu zapewnienia zgodności z przepisami krajowymi.

Dokumentacja i formalności

Prawidłowo wypełniona dokumentacja jest niezwykle ważna podczas transportu towarów niebezpiecznych. Brakujące dokumenty lub dokumentacja wypełniona niezgodnie z przepisami mogą być przyczyną opóźnień w transporcie, a w niektórych przypadkach poważnego zdarzenia zagrażającego bezpieczeństwu. Jeżeli nie określono innego sposobu postępowania, w przypadku przewozu towarów niebezpiecznych wszystkimi rodzajami transportu wymogiem prawnym jest dołączenie notatki/deklaracji dotyczącej towarów niebezpiecznych (DGN/DGD) do przesyłki towarów niebezpiecznych. Osoba odpowiedzialna za wypełnienie i podpisanie DGN/DGD musi mieć ukończone odpowiednie szkolenie.

Inna dokumentacja przewozowa może obejmować:

• Karta Charakterystyki (SDS) – dostarczana przez producenta towaru niebezpiecznego
• Faktura handlowa
• Pismo z instrukcjami nadawcy
• Świadectwo pochodzenia

Spedytorzy i dostawcy usług logistycznych mogą pomóc w transporcie towarów niebezpiecznych. Dysponują wyszkolonym personelem oraz praktyczną wiedzą i doświadczeniem. Mając dobre relacje z liniami lotniczymi i liniami żeglugowymi są w stanie zapewnić priorytetową przestrzeń dla przesyłek niebezpiecznych. Ostatecznie jednak to klient ponosi odpowiedzialność prawną, dlatego należy upewnić się, że dokumentacja jest zgodna z przepisami, a podczas wysyłki towarów niebezpiecznych przestrzegane są wszystkie prawa i regulacje.